SPÄ°RAL
DÄ°NAMÄ°KLER
Ä°NTEGRAL
Spiral Dinamikler, insan, toplum ve organizasyonların evrimsel geliÅŸimini tanımlayan bir model ve dildir. Ä°nsanlar arasındaki etkileÅŸimi anlama ve haritalandırmada yeni bir yaklaşımdır. Ä°nsanlar ve kültürlerin sahip olduÄŸu farklı deÄŸer sistemlerini (itici güçler, dünya görüÅŸleri ve yaÅŸam kuralları) tanımlar, (yandaki çizimde görüldüÄŸü gibi). Aynı zamanda Spiral Dinamiklerin önemli bir bölümü insanların ve çevrenin nasıl deÄŸiÅŸtiÄŸini ve bu deÄŸiÅŸim sürecinde hangi aÅŸamalardan geçildiÄŸini açıklar.
​
Spiral Dinamikler Ä°ntegral yaklaşımı, kiÅŸisel, organizasyonel, sosyal ve hatta jeopolitik düzeylerde aynı rahatlıkla kullanılabilir. ValueMatch, bu deÄŸer sistemlerinin özellikle organizasyonel yapılarda somut biçimde nasıl gözlemlenebileceÄŸi konusunda kayda deÄŸer çalışmalar gerçekleÅŸtirmiÅŸtir.
​
Tüm Social-i ValueMatch araçları Prof.Clare Graves ve Dr. Don Beck tarafından geliÅŸtirilen Spiral Dinamikler (Ä°ntegral) model'ne dayanmaktadır.​
Aşağıda, Spiral Dinamiklerin ve değer sistemlerinin detaylı tanımını bulabilirsiniz:
Spiral Dinamikler / (Spiral Dynamics)
Ardarda ortaya çıkan deÄŸer sistemlerinin karmaşıklık düzeyleri giderek artar. Bu karmaşıklık, yaÅŸam koÅŸulları için olduÄŸu kadar, bu yaÅŸam koÅŸulları ile baÅŸa çıkmak durumunda kalan insanın psikolojisi (psyche) için de geçerlidir. Bu geliÅŸim, kabile kültüründen yola çıkarak günümüz global teknolojik topluma evrilen ve sürekli olarak karmaşıklaÅŸan toplumumuzda oldukça barizdir. Benzer bir ÅŸekilde, biz bireyler de, yaÅŸ aldıkça, psikolojimizin geliÅŸimini saÄŸlayan ve gittikçe karmaşıklaÅŸan koÅŸullarla yüz yüze geliriz. Bu karmaşıklık, kiÅŸinin zekası ile deÄŸil, sosyal etkileÅŸimi ile ilgilidir. Güçlü bir yeÅŸil güdü ile yetiÅŸmiÅŸ bir kiÅŸi, güçlü bir turuncu sistemde yetiÅŸmiÅŸ kiÅŸiden daha zeki deÄŸildir. DeÄŸer sistemleri iyi veya kötü olarak da gruplanamaz: her sistem geçerli çevrede, kendi iÅŸlevini yerine getirir. Sistem bir kiÅŸinin içinde, geçmiÅŸi, kiÅŸisel tercihleri, karşılaÅŸtığı problemler, ancak özellikle de yaÅŸadığı çevre gibi birçok faktöre baÄŸlı olarak geliÅŸir.
Graves’in çalışmaları, hem birey ve içinde bulunduÄŸu toplum, hem de birey ve çalışma ortamı arasındaki etkileÅŸimi analiz etmek için kullanılabilir. Her deÄŸer sistemi, belli bir özgün hayat / iÅŸ ortamında geliÅŸir. ÖrneÄŸin, ağırlıkla rekabet zihniyetinde yetiÅŸmiÅŸ bir birey, kendini (rekabet, Turuncu deÄŸer sisteminin bir özelliÄŸidir) insanlar ve iÅŸ ortamı uyumuna daha odaklı olan YeÅŸil bir organizasyonda deÄŸil,
ticari kazanç ve baÅŸarı ile güdülenen Turuncu bir organizasyonda kendini daha rahat hissedecek, burada olgunlaşıp, burada kendini gerçekleÅŸtirecektir. Her zaman, deÄŸiÅŸen koÅŸullarla baÅŸka deÄŸer sistemlerine de geçebilir.
Clare W. Graves ve Don Beck
Bir insan, ekip ya da organizasyonda yeni bir deÄŸer sisteminin saÄŸlıklı olarak ortaya çıkışı ve geliÅŸimi, ancak bir önceki sistemler yeterli bir ÅŸekilde çalışmış ve geliÅŸmiÅŸ ise mümkün olabilir. ÖrneÄŸin, stratejik, Turuncu bir düÅŸünme ve davranış gerektiren, karmaşıklık düzeyi yüksek projelerde çalışan bir ekip, gerekli ve yeterli bir yapıyı ve düzeni içinde barındırıyor olmalıdır. Bu özellikler, bir önceki sistem olan “Mavi” zemininde geliÅŸmiÅŸ olmalıdır. EÄŸer bu geliÅŸmemiÅŸ ya da yeterli ÅŸekilde geliÅŸmemiÅŸse, deyim yerindeyse, Turuncu sistemin Mavi zemini çöker ve Mavi'den bir önceki sistem olan “Kırmızı”nın özellikleri arasında bulunan kısa vadeli mantık, hesapsız risk alma ve kaos'a eÄŸilim egemen olmaya baÅŸlar. Bir deÄŸer sisteminin insanların ne düÅŸündüÄŸü deÄŸil, ÅŸeyler hakkında nasıl düÅŸündüÄŸü ile ilgili olduÄŸunu kavramak önemlidir. ÖrneÄŸin, bir kiÅŸinin yaÅŸamının belirli bir döneminde, ideoloji ya da dinin o kiÅŸi için neden önemli olduÄŸunu tanımlar; o kiÅŸinin hangisini seçtiÄŸi ile ilgilenmez.
​
DeÄŸer sistemleri, kiÅŸisel zevklerimiz ile deÄŸil; diÄŸer herkes gibi, yaptığımız seçimlere nasıl ulaÅŸtığımız, dünya görüÅŸümüzde ve güdülerimizde ifade bulan ve hepimizin geçtiÄŸi kiÅŸisel geliÅŸim aÅŸamalarımız ile ilgilidir.
Bizi güdüleyen ÅŸeyler, aile veya iÅŸ gibi hayatımızın farklı alanlarında deÄŸiÅŸiklik gösterebilir ve yaÅŸam koÅŸullarımız aniden deÄŸiÅŸtiÄŸinde onlar da deÄŸiÅŸebilir; örneÄŸin iÅŸini kaybetmiÅŸ ve artık ev kredisini ödeyemeyecek duruma gelmiÅŸ bir kiÅŸi, kendini deÄŸiÅŸim baskısı altında hissetmeye baÅŸlayabilir.
​
Özetle deÄŸer sistemleri duraÄŸan düÅŸünülemez: hayatımızın farklı kısımları ya da deÄŸiÅŸen koÅŸullar, içimizde farklı deÄŸer sistemlerini tetikleyebilir. ÖrneÄŸin, bir aile bireyinin ya da kendinin hastalık durumu içimizdeki "Mor" sistemi harekete geçirebilir ya da coÅŸkulu bir spor karşılaÅŸması içimizdeki Kırmızı sistemi ortaya çıkartabilir.
